نویسنده: محمد هارون خردمند
گزارش
با بالا گرفتن شعارهای احزاب راست افراطی آلمان، در برابر مهاجران و پناهندگان، بحث بر سر نقش برخی مهاجران در بروز خشونتها و جرایم دوباره داغ شده است.
در هفتههای اخیر، مهاجران و پناهندگان از اوکراین، خراسانافغانستان و سوریه بهعنوان گروههای اصلی در کانون توجه افکار عمومی قرار گرفتهاند.
یک نشریه آلمانی ماه گذشته گزارشی منتشر کرد که نشان میداد مهاجران خراسانافغانستان در صدر فهرست جرایم ثبتشده میان مهاجران قرار دارند.
این یافتهها موجی از نگرانی در میان جامعه مهاجران و سیاستگذاران آلمان برانگیخته است.
تنها در هفته گذشته، دو رویداد جنایی مرتبط با مهاجران خراسانافغانستان در آلمان خبرساز شد.
نخست، ۲۳ آگست، درگیری میان چند مهاجر جوان در نزدیکی قصر برلین و مرکز فرهنگی “هامبولت فوروم” رخ داد که به زخمی شدن شش نفر انجامید. شاهدان این حادثه گفتهاند که فضای منطقه بهشدت متشنج و ترسناک شده بود.
در رویدادی دیگر، دو روز پیش در یک مرکز اقامت پناهجویان در شهر گوسترو، ایالت مکلنبورگ-فورپومرن، نزاعی میان پناهندگان جوان به قتل یک نفر و زخمی شدن یک فرد دیگر منجر شد. این حوادث موج تازهای از انتقادها در برابر حضور مهاجران، بهویژه مهاجران خراسانافغانستان، در جامعه آلمان بهراه انداخته است.
کارشناسان اجتماعی بر این باورند که عوامل متعددی در افزایش خشونت میان مهاجران خراسانافغانستان نقش دارند؛ از جمله بحرانهای روحی ناشی از جنگ و مهاجرت بعد از تسلط دوباره گروه طالبان در خراسانافغانستان، مشکلات انطباق با جامعه میزبان و همچنین تأثیر فضای مجازی.
از سوی هم شماری از فعالان مدنی هشدار میدهند که برخی گروهها و کاربران شبکههای اجتماعی با ترویج ادبیات گروه طالبانی، نفرتپراکنی قومی و زبانی و دامنزدن به خصومتهای سیاسی، بر رفتار جوانان مهاجر تأثیر منفی گذاشته و آنها را وارد چرخه خشونت میکنند.
در همین حال، پرسش کلیدی مطرح میشود که جامعه مهاجران خراسانافغانستان در آلمان شامل شخصیتهای بانفوذ، نهادهای مدنی و انجمنهای فرهنگی چه نقشی در کاهش این بحران میتوانند ایفا کنند؟ بسیاری معتقدند ایجاد برنامههای آموزشی، کارزارهای فرهنگی و تقویت گفتوگوی میاننسلی میتواند راهکاری برای کاهش خشونتها باشد.
مسئله مهاجرت در آلمان طی سالهای اخیر به موضوعی حساس در عرصه سیاسی و اجتماعی تبدیل شده است.
موج ورود پناهندگان از سال ۲۰۱۵ تاکنون، بهویژه از کشورهای جنگزده چون خراسانافغانستان و سوریه، چالشهای امنیتی، اقتصادی و اجتماعی متعددی را برای این کشور ایجاد کرده است.
در این میان، احزاب راست افراطی آلمان، با بهرهبرداری از هر حادثه جنایی مرتبط با مهاجران، شعارهای ضدمهاجرتی خود را تقویت کردهاند.
این روند نگرانیها میتواند در آینده همزیستی اجتماعی در آلمان را بیشتر آسیب بزند.
در همین پیوند، نخستوزیر آلمان، به تازهگی اعلام کرد که دولتش روند اخراج «مهاجران مجرم» را شدت بخشیده و پروازهای اخراجی بیشتری به کشورهای خراسانافغاستان و سوریه در راه است.
فریدریش مرتس، نخستوزیر کشور آلمان تأکید کرده است که این اقدام بخشی از سیاست جدید مهاجرتی برلین است که هدف آن پایان دادن به «مهاجرت غیرقانونی» میباشد.
با توجه به افزایش جرایم و درگیریهای اخیر میان مهاجران خراسانافغانستان در آلمان، میتوان گفت که این مسئله تنها یک چالش امنیتی نیست، بلکه ریشه در عوامل عمیقتری چون بحران هویت، فشارهای اجتماعی، خاطرات تلخ جنگ و مهاجرت و همچنین فضای مسموم رسانههای اجتماعی دارد.
در چنین شرایطی، اگر جامعه مهاجران خراسانافغانستان، نهادهای مدنی و دولت آلمان راهکارهای مشترک و عملی برای کاهش خشونت و ادغام بهتر مهاجران در جامعه ارائه نکنند، زمینه برای رشد افراطگرایی و افزایش شکافهای اجتماعی بیشتر فراهم خواهد شد.
در اخیر باید گفت که سیاستهای سختگیرانه دولت آلمان در زمینه اخراج مهاجران مجرم، هرچند میتواند در کوتاهمدت پاسخی به نگرانی افکار عمومی باشد، اما بدون برنامههای جدی برای همزیستی و کاهش تنشها، خطر دامنزدن به احساس بیاعتمادی و انزوا در میان مهاجران را نیز به همراه خواهد داشت.
