روزگذشته، ۲۰میزان/مهر روز شاعر لسان الغیب خواجه شمس الدین “حافظ شیرازی” بود، این روز در ایران با برنامههای فرهنگی و ادبی پاسداشت میشود و در کشورهای پارسیزبان، مثل خراسانافغانستان، ایران، تاجکستان، و نقاط مختلف جهان از جایگاه ویژهای برخوردار است.
حافظ شیرازی در سال ۷۲۷ هجری قمری در شهر شیراز دیده به جهان گشود. او در کودکی پدر خود را از دست داد و زیر نظر مادرش در فضایی فرهنگی و مذهبی رشد یافت.
حافظ نه تنها شاعر بود، بلکه در زمینههایی چون فقه، فلسفه، کلام، ادبیات عرب نیز دانش بالایی داشت و حافظ قرآن بود.
شهرت حافظ تنها به دلیل سبک هنری او نیست، بلکه عمق مفاهیم عرفانی، اجتماعی و عاشقانه در اشعارش باعث شده او را “لسانالغیب” بخوانند.
اشعار او، مملو از رمز و راز و اندیشههای بلند انسانی، قرنهاست در دل و زبان مردم جاری است.
دیوان حافظ شامل حدود ۵۰۰ غزل، چند قصیده، دو مثنوی، قطعه و رباعی است. این اثر گرانسنگ تاکنون بیش از ۴۰۰ بار به زبان پارسی و دیگر زبانهای جهان چاپ و منتشر شده است و همچنان یکی از پرخوانندهترین آثار کلاسیک ادبیات پارسی به شمار میرود.
یکی از ویژگیهای خاص دیوان حافظ، تنوع نسخههای خطی آن است. تفاوت در واژهگزینی در این نسخهها، باعث شده تا پژوهشگران و مصححان، تصحیحات گوناگون و گاه متناقضی از آن ارائه دهند. این موضوع اهمیت حفظ و مستندسازی نسخههای کهن را دوچندان کرده است.
حافظ شیرازی افزون بر جایگاه ادبی، در عرفان در حوزه پارسی تأثیرگذار بوده است. تفاسیر متعددی از اشعار او نوشته شده و بسیاری او را نهفقط شاعر، بلکه اندیشمند و حکیم میدانند.
نگاه فلسفی و عرفانی او به زندگی، مرزهای مذهب، قدرت و عشق را درهم میشکند.
این شاعر بلندآوازه در سال ۷۹۲ هجری قمری در شیراز درگذشت و در همان شهر به خاک سپرده شد. آرامگاه او در حافظیه، یکی از مهمترین مکانهای فرهنگی ایران است و سالانه میزبان هزاران علاقهمند از سراسر جهان میباشد.
روز حافظ، فرصتی برای بازخوانی ارزشهای والای فرهنگ پارسی و ترویج این زبان است.
در گذشتهها در این روز، محافل شعرخوانی، شبهای حافظخوانی، نشستهای علمی و نمایشگاههای فرهنگی در نقاط مختلف برگزار میگردید ولی در سالهای اخیر کم رنگ شدهاست.
ادبیات پارسی، حافظ را چون نگینی درخشان در دل تاریخ خود نگه داشته است. شعر او از عشق، می، آزادی، انتقاد اجتماعی و راز هستی سخن میگوید؛ موضوعاتی که هنوز هم برای انسان معاصر معنادار است.
بزرگداشت حافظ، تنها ادای احترام به یک شاعر نیست، بلکه یادآوری پیوند میان زبان، فرهنگ، عرفان و هویت ماست.