محمد هارون خردمند
کابل و شهرستان برمل استان پکتیکا شب روز پنجشنبه (۱۷ میزان/مهر) شاهد حملات هوایی پاکستان بود که واکنشهای شدید مقامات پیشین، سیاستمداران و چهرههای فرهنگی خراسانافغانستان و مقامات گروه طالبان را در پی داشت.
بر اساس گزارشها، جتهای جنگی پاکستان شهر کابل و بازار مرغه در استان پکتیکا را بمباران کردند و که هدف این حملات رهبر تحریک طالبان پاکستان و اعضای این گروه عنوان شده است.
وزارت دفاع گروه طاـلبان، نقض حریم هوایی کابل و پکتیکا توسط پاکستان را تأیید و هشدار داد که ارتش پاکستان مسئول هرگونه پیامد ناشی از این تجاوز خواهد بود.
به گفته این وزارت، این حملات، نخستین مورد نقض حریم هوایی خراسانافغانستان توسط پاکستان در تاریخ دو کشور است و آن را اقدامی خشونتبار و ناپسند خواند.
همزمان، امیرخان متقی، وزیر خارجه گروه طاـلبان، در نشست خبری دهلینو هشدار داد که شجاعت مردم خراسانافغانستان نباید آزموده شود و تأکید کرد که راه گفتوگو هنوز باز است و گروه طاـلبان خواهان روابط متوازن با همسایگان خود، هند و پاکستان، است.
از سوی هم، حامد کرزی، رئیسجمهور پیشین خراسانافغانستان،، این حملات را تخلف آشکار از قواعد بینالمللی و تجاوز بر حریم خراسانافغانستان دانست و خواستار احترام پاکستان به حقوق همسایگی و موازین بینالمللی شد.
عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه ملی پیشین خراسانافغانستان، نیز این اقدام را نقض آشکار تمامیت ارضی کشور و مخالفت با اصول حسن همجواری و منشور ملل متحد خواند و تأکید کرد که مردم خراسانافغانستان خواهان حل اختلافات از طریق دیپلماسی هستند.
حنیف اتمر، وزیر خارجه پیشین خراسانافغانستان، این حملات را تجاوز آشکار و غیرقابل قبول خواند و هشدار داد که تلاش برای استقرار گروههای تروریستی در خراسانافغانستان تهدیدی مستقیم علیه امنیت و ثبات کشور است.
دادفر رنگین اسپنتا، مشاور پیشین امنیت ملی، در واکنش گفته است که جنگ نیابتی رقبای منطقهای نباید موجب کشتار مردم شود او یادآور شده که پاکستان پیش از این پیروزی طالبان را به نفع خود میدانست اما اکنون کابل را بمباران کرده است.
رحمتالله نبیل، رئیس پیشین امنیت ملی، نیز تأکید کرد که پاکستان مسیر خودساختهای از افراطگرایی و بیثباتی را دنبال میکند که اکنون دامن خود آن کشور را گرفته است.
عبداللطیف پدرام، رهبر حزب کنگره ملی، حمله پاکستان را نقض قوانین بینالمللی دانست و محکوم کرد. تمیم عاصی، معاون پیشین وزارت دفاع ملی، با لحنی طنزگونه بر فاصله تاریخی و قدرت نابرابر میان خراسانافغانستان و پاکستان تأکید کرد و آن را نمونهای تلخ از تاریخ خواند.
عبدالحفیظ منصور، نماینده پیشین مجلس نمایندگان مردم کابل، گفته است که خشونت و بمباران راه حل ثبات نیست و ادامه چنین رفتارهایی اسلامآباد را در انزوای منطقهای قرار میدهد. دکتر حذیفه عبدالله عزام، پسر عبدالله عزام، مدعی شده که پاکستان با هدایت ترامپ حمله کرده است.
عبدالسلام ضعیف، سفیر پیشین گروه طاـلبان در اسلامآباد، تجاوز پاکستان را احمقانه و با هدف منحرف کردن افکار عمومی کشور خود توصیف کرده است.
هیله نجیب، دختر دکتر نجیبالله، نسبت به فقدان حاکمیت ملی و استقلال خراسانافغانستان انتقاد کرد و یادآور شد که تجاوز پاکستان نشاندهنده ضعف گروه طاـلبان و تهدید منافع ملی است.
جنرال فرید احمدی، فرمانده پیشین کوماندوهای خراسانافغانستان، سیاست سکوت در برابر تجاوز پاکستان را محکوم کرد و آن را استمرار ظلم در حق مردم دانست. ضیاءالحق امرخیل، استاندار پیشین ننگرهار، اقدام پاکستان را تجاوز آشکار خواند و از مردم و جامعه جهانی خواست در برابر این عمل متحد شوند.
اسماعیل یون، استاد پیشین دانشگاه کابل، با طرح نظریهای تند، ضرورت مقابله با سلطه پاکستان را از طریق اجرای شریعت و لغو قوانین انگلیسی مطرح کرد.
این در حالی است که حمله هوایی پاکستان بر کابل و پکتیکا، واکنشهای گسترده داخلی و انتقادات شدید مقامات پیشین و سیاستمداران خراسانافغانستان و گروه طاـلبان را به دنبال داشت و بار دیگر توجه جامعه جهانی را به نقض حاکمیت و تهدید امنیت منطقه جلب کرد.
کارشناسان و تحلیلگران تأکید دارند که تنها راه جلوگیری از تنشهای بیشتر، احترام کامل به مرزها، استفاده از دیپلماسی و پرهیز از هرگونه اقدام نظامی تحریکآمیز است تا امنیت و ثبات خراسانافغانستان و منطقه تضمین شود.
