نویسنده: محمد نوید دانشپور
نوع نوشته: تحلیل

احمدشاه مسعود، در طول دوران جهاد در برابر شوروی و مقاومت پس از آن، توانست یک ساختار اقتصادی نسبی برای مناطق تحت کنترلش ایجاد کند که نقش مهمی در تداوم مبارزه و حفظ استقلال عملیاتی نیروهایش داشت.

یکی از منابع اصلی پشتوانه اقتصادی مسعود، حمایت‌های مردمی و محلی بود.
مردم پنجشیر و مناطق تحت کنترل او به‌صورت داوطلبانه کمک‌های مالی، مواد غذایی و امکانات اولیه برای نیروهای مقاومت فراهم می‌کردند.

کشاورزی و دامداری در پنجشیر نیز به عنوان منبع تأمین نیازهای اولیه استفاده می‌شد. مسعود با مدیریت دقیق منابع محلی، اطمینان حاصل می‌کرد که نیروهایش از نظر غذایی و تدارکات در شرایط جنگی آسیب نبینند.

مسعود از کمک‌های بین‌المللی نیز بهره می‌برد.
برخی کشورهای و برخی نهادهای بشردوستانه، حمایت‌هایی در قالب تجهیزات، سلاح و کمک‌های مالی در زمان جهاد و هم چنان برای جبهه مقاومت فراهم می‌کردند.

جمع‌آوری کمک‌های خارجی، همواره با کنترل دقیق مسعود انجام می‌شد تا منابع به صورت عادلانه و هدفمند در میان نیروها و مناطق نیازمند توزیع شود و از سوءاستفاده جلوگیری گردد.

مسعود در کنار کمک‌های مالی، به مهارت مدیریت منابع انسانی و لجستیکی توجه ویژه داشت. نیروهایش آموزش دیده بودند که با کمترین امکانات، بیشترین بهره‌برداری را از سلاح و تجهیزات داشته باشند.

اقتصاد جنگی او نیز با استفاده از معادن تحت کنترول اش از جمله زمرد پنجشیر و حمایت‌های مردمی تقویت می‌شد، اما هیچگاه به فشار یا اجبار غیرعادلانه بر مردم متوسل نمی‌شد.
این موضوع باعث شد پشتوانه اقتصادی او با اعتماد عمومی همراه باشد.

حمایت از کسب‌وکارهای محلی و بازارهای کوچک نیز بخشی از سیاست اقتصادی مسعود بود. او تلاش می‌کرد چرخه اقتصادی محلی را فعال نگه دارد تا مردم علاوه بر تأمین نیازهای خود، انگیزه بیشتری برای مقاومت داشته باشند.

ایجاد ذخایر استراتژیک غذایی و تجهیزات، یکی دیگر از نقاط قوت اقتصادی او بود. مسعود اطمینان حاصل می‌کرد که در مواقع محاصره یا حملات دشمن، نیروهایش دچار کمبود نشوند.

مسعود همچنین با شبکه‌های تجاری داخلی و خارجی ارتباط برقرار کرده بود تا برخی تجهیزات و اقلام مورد نیاز را با امنیت بیشتر و قیمت مناسب تأمین کند.

شفافیت و نظارت دقیق او بر منابع، باعث شده بود که سوءاستفاده و فساد اقتصادی در مناطق تحت کنترلش به حداقل برسد.
این نکته، پشتوانه اقتصادی او را پایدار و مطمئن نگه می‌داشت.

یکی دیگر از منابع اقتصادی، کمک‌های داوطلبانه نیروهای خارجی و شهروندان مهاجر خراسان‌افغانستان بود که از اروپا و کشورهای همسایه برای مقاومت مسعود ارسال می‌شد.

مدیریت منابع انسانی و اقتصادی مسعود باعث شد حتی در شرایط بحران و محاصره، نیروهایش توانایی عملیاتی خود را حفظ کنند و مقاومت ادامه یابد.

روی هم رفته باید گفت که پشتوانه اقتصادی مسعود، ترکیبی از حمایت مردمی، کمک‌های بین‌المللی، معادن و مدیریت دقیق منابع داخلی بود که امنیت مالی و تدارکاتی نیروهای مجاهدین و مقاومت را تضمین می‌کرد.

احمدشاه مسعود با ایجاد یک نظام اقتصادی مقاومتی و پایدار در مناطق تحت کنترلش، نشان داد که موفقیت نظامی و سیاسی بدون پشتوانه اقتصادی ممکن نیست و اقتصاد می‌تواند یکی از ستون‌های اصلی در مبارزه باشد.