امرالله صالح، معاون پیشین ریاست جمهوری، در تحلیلی عامل سقوط جمهوریت را توطئه‌های خارجی و تفرقه داخلی خوانده‌است.
صالح افزوده که خیانت متحدان غربی، تفرقه در صفوف رهبری کشور و توطئه‌های همسایه شرقی از عوامل فروپاشی نظام جمهوریت است.
او با اشاره به مذاکرات دوحه، از “خیانت سازمان‌یافته آمریکا” سخن به میان‌آورد: ” آن‌ها پشت درهای بسته، آینده ملت ما را با تروریست‌ها معامله کردند.”
این مقام حکومت پیشین، به جلسات محرمانه با مقامات آمریکایی اشاره کرد و گفته‌است که در آن وعده‌های پوشالی داده می‌شد، در حالی که از ماه‌ها قبل نقشه تسلیم خراسان‌افغانستان به گروه طالبان کشیده شده بود.
وی به پیشنهادهای مسکوت مانده برای مردم و ایجاد خطوط دفاعی اشاره کرد که به دلیل اختلافات داخلی و ترس از واکنش غرب، هرگز عملی نشد. “ما در حالی تسلیم شدیم که هنوز توان جنگیدن داشتیم، اما اراده‌مان را از دست داده بودیم.”
او از شبکه‌های تروریستی سخن گفت که آشکارا در خاک پاکستان آموزش می‌دیدند و حمایت می‌شدند: “آن‌ها بیمارستان‌های خود را به درمانگاه تروریست‌ها تبدیل کرده بودند، در حالی که جهان خود را به خواب زده‌بود.”
اما صالح سخن خود را با نوید امید به پایان برد: “این شب سیاه نیز مانند همه شب‌های تاریخ، سپری خواهد شد.
مقاومت ما ادامه دارد، اگرچه امروز در سایه است، اما فردا خورشید حقیقت بر این سرزمین خواهد تابید.”
امر الله صالح، تأکید کرد که خراسان‌افغانستان واقعی، خراسان‌افغانستان قانون و جمهوریت، دوباره زنده خواهد شد و “طالبستان” موقتی به تاریخ خواهد پیوست.
