نویسنده: الگرا مندلسن – خبرنگار آسیایی، تایوان منبع: نشریه تلگراف
ترجمه: خراسان‌تمایز
سازمان اطلاعات نظامی اوکراین از کشف یک نمونه از پهپادهای فریبنده روسی خبر داده که به‌طور کامل با قطعات چینی ساخته شده است.
این طیاره بی‌سرنشین، به‌عنوان بخشی از راهبردهای فریب جنگی، برای گمراه‌سازی سامانه‌های پدافند هوایی اوکراین طراحی شده است.
این برای نخستین‌بار است که در جریان جنگ اوکراین، از تسلیحاتی استفاده می‌شود که تمامی اجزای آن منحصراً ساخت چین است؛ مسئله‌ای که از نگاه کارشناسان، نشان‌دهنده تعمیق همکاری نظامی غیررسمی میان مسکو و پکن تلقی می‌شود، آن‌هم در شرایطی که مقامات رسمی چین، از جمله شی جین‌پینگ، بارها تأکید کرده‌اند که به هیچ‌یک از طرفین جنگ کمک نظامی مرگبار ارائه نمی‌کنند.
اگرچه پیش از این نیز قطعات ساخت چین در پهپادها و تجهیزات نظامی روسیه مشاهده شده بود، اما این نخستین موردی است که در آن، هیچ قطعه‌ای از دیگر کشورها یافت نشده است.
سازمان اطلاعات اوکراین تأیید کرده که دو فروند از این پرنده‌ها به دست نیروهای اوکراینی افتاده و توسط کارشناسان مهندسی معکوس، به‌دقت بررسی شده‌اند.
پهپاد یادشده که با کُد شناسایی CBTS.611000 معرفی شده، علاوه بر مأموریت‌های فریب و شناسایی، قادر به حمل محموله انفجاری تا وزن ۱۵ کیلوگرم نیز هست.
طراحی آن به‌گونه‌ای است که می‌تواند با استفاده از امواج رادیویی و ارتباطات رمزگذاری‌شده، سامانه‌های پدافندی دشمن را منحرف سازد و به‌عنوان پیش‌قراول حملات بعدی مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که تقریباً نیمی از اجزای اصلی این پهپاد توسط شرکت چینی CUAV Technology مستقر در ایالت گوانگ‌دونگ تولید شده است.
این شرکت، که خود را تأمین‌کننده سامانه‌های متن‌باز در حوزه پرنده‌های بی‌سرنشین معرفی می‌کند، قطعات حساسی چون کنترل‌گر پرواز، سامانه هدایت خودکار، ماژول‌های ناوبری، حسگر سرعت هوا و لوله پیتو را در این پهپاد تأمین کرده است.
نکته قابل‌تأمل آن است که این شرکت در سال ۲۰۲۲ اعلام کرده بود صادرات محصولاتش به روسیه و اوکراین را محدود کرده تا از به‌کارگیری نظامی آن‌ها جلوگیری شود.
با این حال، شواهد اخیر نشان می‌دهد یا این محدودیت‌ها اعمال نشده‌اند، یا از مسیرهای غیررسمی دور زده شده‌اند.
این نخستین‌بار نیست که رد پای محصولات شرکت‌های چینی در تسلیحات روسی مشاهده می‌شود. در سال ۲۰۲۳ نیز، نمونه‌ای از پهپادهای برخاست عمودی (VTOL) روسی که مدعی ساخت بومی آن بودند، شامل قطعاتی از شرکت CUAV بود که از طریق فروشگاه‌های آنلاین همچون AliExpress خریداری شده بود.
سازمان اطلاعات اوکراین همچنین فهرستی از دیگر قطعات به‌کاررفته در این پهپاد را منتشر کرده که شامل:
• موتور و سیستم احتراق الکترونیکی از شرکت Mile Haoxiang Technology
• دوربین دید اول‌شخص (FPV) از شرکت Foxeer Technology
• نسخه‌ای چینی‌شده از ماژول انتقال داده RFD900X (اصالتاً ساخت شرکت استرالیایی RFDesign) که امکان تبادل داده تا شعاع ۴۰ کیلومتری را فراهم می‌سازد.
به گفته منابع امنیتی اوکراین، این سیستم‌های مخابراتی به پهپاد اجازه می‌دهند تا نه تنها به‌صورت مستقل با ایستگاه زمینی ارتباط برقرار کند، بلکه قابلیت تشکیل شبکه‌های پروازی و تبادل داده میان چند پهپاد را نیز فراهم سازد؛ عاملی که توانمندی شناسایی و هماهنگی آن را به‌شدت افزایش داده است.
پیش‌تر، برآوردهای اطلاعاتی حاکی از آن بود که حدود ۸۰ درصد اجزای الکترونیکی موجود در پهپادهای روسی منشأ چینی دارند؛ آماری که از سوی وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا نیز مورد تأیید قرار گرفته بود.
با این حال، نمونه اخیر به‌لحاظ درصد وابستگی، گامی فراتر رفته است.
چین همواره اعلام کرده که از ارسال هرگونه «سلاح کشنده» به طرفین جنگ خودداری می‌کند و بر کنترل دقیق صادرات کالاهای دوگانه (با کاربرد غیرنظامی و نظامی) تأکید داشته است.
اما کشف این پرنده‌های جدید، پرسش‌هایی جدی درباره میزان نظارت و انطباق شرکت‌های چینی با سیاست‌های رسمی دولت پکن مطرح کرده است.
به گفته اوکراین، این پهپاد دارای طراحی بدنه‌ای به‌شکل «بال دلتا» است که شباهت‌هایی به پهپادهای ایرانی شاهد-۱۳۶ دارد، گرچه ابعاد آن کوچک‌تر گزارش شده است. پهپادهای شاهد، که در جنگ اوکراین با نام گرن-۲ (Geran-2) شناخته می‌شوند، نوعی پهپاد انتحاری هستند که ارتش روسیه از آن‌ها برای حملات دوربرد استفاده می‌کند.
این در حالی است که در آغاز ماه جاری، تصاویری از یک پهپاد آسیب‌دیده گرن-۲ منتشر شد که نشان می‌داد برخی از قطعات آن نیز ساخت یک شرکت ماشین‌سازی در استان سوژو چین بوده‌اند.
این مسئله بار دیگر موضوع نقش غیررسمی شرکت‌های چینی در زنجیره تأمین نظامی روسیه را در کانون توجه نهادهای غربی قرار داد.
