در پی اظهارات اخیر زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه پیشین ایالات متحده در امور صلح خراسانافغانستان، درباره وضعیت سیاسی و امنیتی در کشور تحت حاکمیت گروه طالبان، رئیس نهاد حامی پناهجویان شهروندان خراسانافغانستان در آمریکا، از شهروندان خراسانافغانستان خواست تا به سخنان او اعتماد نکنند.
شان واندایور، رئیس نهاد «افغان ایوک» (Afghan Evac)، که از جمله فعالترین نهادهای مدنی در حمایت از تخلیه و اسکان مجدد شهروندان خراسانافغانستان پس از سقوط کابل است، روز دوشنبه ( ۱۹ جوزا/خرداد) در واکنش به اظهارات خلیلزاد گفت: «شهروندان خراسانافغانستان میدانند که نمیتوان به زلمی خلیلزاد اعتماد کرد.»
این اظهارات پس از آن بیان شد که زلمی خلیلزاد، سخنان اخیر حسن آخند، نخستوزیر گروه طالبان را «مثبت» ارزیابی کرد و گفت که پیام او نشاندهنده تمایل به آشتی و بازگشت مهاجران خراسانافغانستان به کشور است.
نخستوزیر گروه طالبان در پیام تبریکی به مناسبت عید قربان، از مهاجران خراسانافغانستان خواست تا به کشور بازگردند و تأکید کرد که هیچگونه تهدیدی علیه آنها وجود نخواهد داشت.
این در حالیست که سازمانهای بینالمللی حقوق بشر همچنان از بازداشت، شکنجه و تهدید بازگشتکنندگان به خراسانافغانستان خبر میدهند.
واندایور در ادامه افزود: «من تعجب میکنم که آیا اکثر آمریکاییها میدانند که خلیلزاد مهره اصلی بیش از دو دهه سیاست شکستخورده ما در خراسانافغانستان بود و تنها زمانی اوضاع بهتر شد که او کنار گذاشته شد.»
زلمی خلیلزاد که در سالهای پایانی حضور آمریکا در خراسانافغانستان نقشی کلیدی در مذاکرات صلح با گروه طالبان ایفا کرد، بارها از توافق دوحه دفاع کرده، اما در داخل آمریکا و در میان شهروندان مهاجر خراسانافغانستان با انتقادات گستردهای مواجه شده است.
منتقدان، او را متهم میکنند که در فرایند خروج آمریکا، منافع مردم خراسانافغانستان و بهویژه گروههای آسیبپذیر را نادیده گرفته است.
نهاد افغان ایوک در دو سال اخیر با شبکهای گسترده از داوطلبان و حامیان، نقش مهمی در کمک به تخلیه هزاران شهروند آسیبپذیر خراسانافغانستان، از جمله مترجمان، کارکنان محلی ارتش آمریکا، فعالان مدنی و خبرنگاران ایفا کرده است.
این در حالی است که اظهارات اخیر خلیلزاد همچنین با واکنش منفی برخی از نخبگان خراسانافغانستان در تبعید مواجه شده که میگویند فضای امنیتی و اجتماعی در کشور همچنان برای بازگشت داوطلبانه مناسب نیست و چنین توصیههایی میتواند جان بسیاری را به خطر بیندازد.