✍محمد نوید دانشپور
اقتصاد سینمایی روسیه یکی از بزرگترین بازارهای سینمایی در اروپا و آسیای شمالی است که طی سالهای اخیر تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است. سینمای روسیه همواره جایگاه مهمی در فرهنگ و اقتصاد این کشور داشته است.
طبق گزارش مرکز تحقیقات بازار سینمایی روسیه (Kinobusiness.com)، بازار سینمای روسیه در سال ۲۰۲۴ حدود ۲.۳ میلیارد دلار ارزشگذاری شده که نسبت به سال قبل ۱۰ درصد رشد نشان میدهد.
سالانه حدود ۷۰ تا ۹۰ فیلم بلند سینمایی در روسیه تولید میشود. در سال ۲۰۲۳، بیش از ۸۰ فیلم بلند روسی به نمایش درآمد که رشد چشمگیری نسبت به دهه گذشته است.
روسیه دارای بیش از ۸,۰۰۰ سالن سینما با ظرفیت کل بیش از ۳ میلیون صندلی است. این سالنها در تمامی مناطق کشور پراکندهاند و بیشترین تمرکز در شهرهای بزرگ مانند مسکو و سنپترزبورگ است.
دولت روسیه با برنامههای حمایتی متنوع از جمله صندوقهای ملی سینما و طرحهای مالیاتی، بخش قابل توجهی از هزینههای تولید فیلم را تأمین میکند. بودجه سالانه حمایت دولتی بیش از ۲۰۰ میلیون دلار است.
صنعت سینمای روسیه با چالشهایی چون تحریمهای بینالمللی، محدودیتهای واردات تجهیزات، و رقبای قوی از بازارهای غربی مواجه است که میتواند روند رشد را کند کند.
فیلمهای اکشن، تاریخی و درامهای اجتماعی بیشترین سهم را در بازار روسیه دارند. برخی فیلمهای ملی این کشور با بودجههای بالا بیش از ۵۰ میلیون دلار فروش داشتند.
پلتفرمهای استریمینگ داخلی مانند “КиноПоиск HD” و “Okko” محبوبیت زیادی یافتهاند. بازار دیجیتال سینمای روسیه سالانه بیش از ۴۰۰ میلیون دلار درآمد دارد و روند رشد سالانه آن بیش از ۲۰ درصد است.
روسیه در حال تقویت صادرات فیلمهای خود به کشورهای مستقل مشترکالمنافع (CIS) و بازارهای شرق اروپا است. سهم صادرات فیلمهای روسی از کل تولیدات حدود ۱۵ درصد برآورد میشود.
صنعت سینمای روسیه به طور مستقیم بیش از ۱۰۰ هزار نفر را در حوزههای مختلف از جمله بازیگری، کارگردانی، فیلمبرداری، جلوههای ویژه و فروش بلیت مشغول به کار کرده است.
روسیه سرمایهگذاری گستردهای در ساخت سالنهای مدرن و فناوریهای نوین سینمایی انجام داده است. بیش از ۷۰ درصد سالنها مجهز به فناوریهای 4K و IMAX شدهاند.
روسیه میزبان جشنوارههای مهمی مانند “مسکو” و “کنستانتینوو” است که محل معرفی استعدادهای نو و پروژههای سینمایی هستند و نقش مهمی در تبلیغات و فروش فیلمها دارند.
درآمد سال ۲۰۲۳ از گیشههای روسیه به حدود ۱.۵ میلیارد دلار رسید که ۶۰ درصد آن از فیلمهای داخلی و بقیه از فیلمهای خارجی تأمین شده است.
استفاده از فناوریهای نوین مثل واقعیت مجازی (VR) و هوش مصنوعی در تولید فیلمهای روسی رو به افزایش است و پتانسیل گسترش بازارهای جدید را دارد.
روی همرفته باید گفت که با توجه به سرمایهگذاریهای متمرکز دولت، رشد بازار دیجیتال و افزایش تولید فیلمهای باکیفیت، پیشبینی میشود سینمای روسیه تا سال ۲۰۳۰ به یکی از بازیگران اصلی بازار جهانی تبدیل شود و سهم صادرات خود را نیز افزایش دهد.
