سیحون کوهسار
بر اساس گزارشی تازه از بخش حقوق بشر مأموریت کمک سازمان ملل در خراسان‌افغانستان (یوناما)، قطع سراسری اینترنت و تلفن همراه به مدت ۴۸ ساعت در پایان سپتامبر ۲۰۲۵، (میزان/مهر) تأثیرات فاجعه‌باری بر زندگی میلیون‌ها نفر داشته است.
این گزارش بر پایه مصاحبه با بیش از ۱۰۰ تن از سراسر این کشور تهیه شده و تصویری هشداردهنده از اختلال گسترده در خدمات بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی ارائه می‌دهد.
طبق یافته‌های یوناما، قطع ارتباطات به قیمت جان شهروندان تمام شد.
در این گزارش به مواردی از مرگ‌های قابل پیشگیری اشاره شده است: یک نوزاد در استان لغمان به دلیل ناتوانی در انتقال فوری مادر به بیمارستان بزرگتر و خرابی آمبولانس جان باخت. در هم‌چنان در استان زابل سه کودک جان باختند زیرا خانواده‌ها نتوانستند برای پرداخت هزینه‌های درمان از بانک پول برداشت کنند.
در بدخشان نیز پنج کودک مبتلا به سوءتغذیه به دلیل ناتوانی در احضار پزشک فوت کردند.
این گزارش تأکید می‌کند که زنان با مشکلات مضاعفی روبرو شدند: “بسیاری از زنان شاغل با مخالفت خانواده‌های خود برای ادامه کار مواجه شدند. زنان به دلیل ناتوانی در تماس با همراهان مرد در سفرها، دچار ترس و ناامنی شدند.
کسب‌وکارهای آنلاین زنان که پس از ممنوعیت کار و آموزش ایجاد شده بود، به طور کامل متوقف شد. دانش‌آموزان دختر نیز از ادامه آموزش آنلاین محروم ماندند.”
در روزهای قطع اینترنت، سیستم بانکی کاملاً از کار افتاد و انتقال پول داخلی و بین‌المللی متوقف شد. بر اساس این گزارش: صرافان، فروشگاه‌های آنلاین، هتل‌ها و کسب‌وکارهای کوچک زیان‌های مالی سنگینی متحمل شدند. کشاورزان، رانندگان و خیاطان نتوانستند با مشتریان خود ارتباط برقرار کنند.
در بخش گزارش آمده‌است که نبود اطلاع‌رسانی رسمی باعث گسترش شایعات و ترس در جامعه شد. رسانه‌ها نیز نتوانستند خبر جمع‌آوری یا منتشر کنند و برنامه‌های زنده لغو شد.
این قطعی، خدمات‌رسانی سازمان‌های امدادی به جامعه آسیب‌دیده از زلزله اخیر و آوارگان بازگشته از پاکستان را مختل کرد.
ثبت‌نام بیومتریک متوقف شد و توزیع کمک‌های نقدی به تعویق افتاد. گزارش شده که حداقل دو فرد مسن به دلیل تأخیر در عبور از مرز به علت قطعی جان باختند.
ملا هبت‌الله آخندزاده رهبر گروه طالبان در ماه سپتامبر انترنت سراسر کشور را به مدت ۴۸ ساعت بسته کرد که این اقدام به واکنش‌های شدید داخلی و بین‌المللی مواجه شده.
هم‌اکنون انترنت در خراسان‌افغانستان نسبت به گذشته محدود شده و و کابران صفحات اجتماعی با فیلتر شکن فعالیت می‌کنند.
