منبع: Military Watch Magazine
ترجمه: خراسان‌تایمز

مارشال ارشد هوایی «آمار پریت سینگ»، فرماندهٔ نیروی هوایی هند، برای نخستین‌بار جزئیات تازه‌ای از سامانهٔ دفاع هوایی این کشور در نبرد هوایی با پاکستان (۷ تا ۱۰ می) را فاش کرد؛ جزئیاتی که بیش از هر چیز، نقش پررنگ سامانهٔ تازه‌خریداری‌شدهٔ روسی S-400 را آشکار می‌سازد. پیش‌تر نیز ناریندا مودی، صدراعظم هند، در ۱۳ می اذعان کرده بود که این سامانه در نبردها نقشی تعیین‌کننده داشته و آن را «بخشندهٔ توان بی‌سابقه به کشور» توصیف کرده بود.

تمجید بی‌سابقه از S-400 درست زمانی صورت گرفت که نیروی هوایی هند با یک بحران تبلیغاتی جدی روبه‌رو شد؛ چرا که میان یک تا چهار فروند جنگندهٔ فرانسوی رافال، در نبرد با پاکستان، سرنگون شدند.
بر اساس گزارش‌ها، این جنگنده‌ها به‌وسیلهٔ جی-۱۰سی‌های تازه‌دریافت‌شدهٔ چین نابود شدند.
خرید رافال که هر فروند آن ۲۴۰ میلیون دالر هزینه داشت، از همان آغاز به‌دلیل کارایی محدود و قیمت سنگین، جنجالی بود.
از آنجا که S-400 و رافال بزرگ‌ترین معاملات دفاعی دههٔ اخیر هند بودند، تأکید بر موفقیت S-400 به‌عنوان راهبردی برای کاهش فشار انتقادات از ناکامی رافال به کار رفت؛ موضوعی که اکنون به رسوایی رو به رشد تبدیل شده است.

مارشال سینگ در شرح عملکرد S-400 گفت: «این سامانه واقعاً تغییر دهندهٔ صحنهٔ نبرد بوده است… بُرد انهدام آن، هواگردهای دشمن را مجبور کرد در فاصله‌ای دور بمانند؛ فاصله‌ای که استفاده از تسلیحات هوا به زمین دوربرد، مانند بمب‌های گلاید، ممکن نبود.» او افزود: «ما دست‌کم پنج جنگنده و یک هواگرد بزرگ — احتمالاً شنود الکترونیکی یا هشدار زودهنگام و کنترول (AEW&C) را از حدود ۳۰۰ کیلومتری هدف قرار داده و منهدم کردیم؛ این، یکی از بزرگ‌ترین شکارهای ثبت‌شده با راکت زمین‌به‌هوا است که می‌توانیم رسماً تأیید کنیم.»

ثبت انهدام در فاصلهٔ ۳۰۰ کیلومتری نشان می‌دهد که S-400های هند به راکت‌های نوین 40N6 با برد ۴۰۰ کیلومتر مجهز شده‌اند؛ راکت‌هایی که قادرند فراتر از انحنای زمین هدف‌گیری کنند و داده‌های هدف را از رادارهای پیش‌جلو یا سامانه‌های هوابرد بزرگ مانند رادار قدرتمند N011M نصب‌شده روی جنگندهٔ سوخو-۳۰MKI هند دریافت نمایند.

هند در اکتوبر ۲۰۱۸ قراردادی به ارزش ۵٫۴۳ میلیارد دالر برای خرید پنج واحد S-400 امضا کرد؛ این در حالی بود که کشورهای غربی با تهدید به تحریم و پیشنهاد جایگزین‌های غربی، تلاش زیادی برای جلوگیری از این معامله کردند. اما با توجه به تردیدهای عمیق در توانایی رافال در نبردهای هوابه‌هوا و نبود خریدهای مهم دیگر در حوزهٔ جنگنده، اتکای هند به S-400 روزبه‌روز بیشتر شد.

هرچند جنگنده‌های امریکایی F-35 و روسی Su-57 هر دو به هند پیشنهاد شده بودند و از نظر توان رزمی نسبت به رافال برتری داشتند بی‌اعتمادی دهلی نو به امریکا، به‌ویژه به‌دلیل محدودیت‌های عملیاتی تجهیزات امریکایی، موجب شد که پیشنهاد F-35 جدی گرفته نشود و نهایتاً در اواخر جولای رسماً رد گردد.

در ماه می، پس از آغاز بررسی خرید Su-57 توسط وزارت دفاع هند، روسیه پیشنهادی کم‌سابقه ارائه داد: دسترسی کامل به کُد منبع جنگنده به‌عنوان بخشی از قرارداد تولید تحت لیسانس.
این جنگنده می‌توانست مکمل S-400 بوده و با قابلیت شناسایی هوابرد، بهره‌وری سامانهٔ برد بلند را به حداکثر برساند.

روی همه رفته باید گفت که ‌عملکرد متفاوت و چشمگیر S-400 در مقایسه با رافال، احتمالاً علاقهٔ هند به خرید تجهیزات اروپایی را بیش از پیش کاهش می‌دهد. محدود بودن سفارش رافال به ۳۶ فروند نیز از ابتدا نشانگر وجود تردید جدی در کارایی و صرفهٔ اقتصادی آن بود.

موفقیت‌های S-400 حتی این گمانه‌زنی را تقویت کرده که دهلی نو در آینده به سراغ سامانه‌های پیشرفتهٔ روسی
دیگری همچون S-500 برود؛ سامانه‌ای که برای هدف‌گیری در فضا و مقابله با تهدیدات راهبردی در برد ۶۰۰ کیلومتری طراحی شده است.