در آستانه روز خبرنگار در ایران، سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در یک نشست خبری با اشاره به رویداد خونین سال ۱۳۷۷ در مزار شریف، از کشتهشدن هشت دیپلمات ایرانی و یک خبرنگار در پی سقوط این شهر به دست گروه طالبان یاد کرد.
خبرگزاری ایسنا روز دوشنبه ( ۱۳ اسد/مرداد)، گزارش داد که عراقچی بدون اشاره مستقیم به عاملان این رویداد، یاد قربانیان را گرامی داشته و این فاجعه را نمونهای تلخ از تهدیدات موجود علیه دیپلماسی و آزادی رسانهها دانسته است.
براساس گزارشهای تاریخی، در اوت ۱۹۹۸ میلادی، افراد وابسته به گروه طالبان پس از تصرف شهر مزار شریف در استان بلخ، وارد کنسولگری ایران شده و دستکم هشت دیپلمات و یک خبرنگار خبرگزاری ایرنا را تیرباران کردند. این اقدام باعث بروز یکی از بحرانیترین تنشها میان تهران و گروه طالبان شد؛ بهطوریکه ایران برای مدتی کوتاه تا مرز مداخله نظامی پیش رفت.
با وجود گذشت بیش از دو دهه از آن واقعه، گروه طالبان تاکنون هیچگاه مسئولیت رسمی این اقدام را برعهده نگرفتهاند. در مقابل، جمهوری اسلامی ایران بهطور مستمر گروه طالبان را بهعنوان عامل این جنایت معرفی کرده است. با اینحال، پس از بازگشت گروه طالبان به قدرت در سال ۱۴۰۰، روابط دیپلماتیک میان دو طرف، بهویژه در حوزههای اقتصادی و مرزی، بهطور فزایندهای گسترش یافته است.
این در حالی است که تحلیلگران منطقهای معتقدند که یادآوری این حادثه در مقطع کنونی، نشانهای از پیچیدگی روابط ایران و گروه طالبان است؛ روابطی که اگرچه در ظاهر در مسیر عادیسازی پیش میرود، اما همچنان با خاطرات و زخمهای امنیتی عمیقی همراه است.