کتاب سفرنامهٔ فرهنگی خراسانافغانستان و ایران نوشتهٔ «منوچهر فرادیس» و با ویراستاری «قمر تکاوران» توسط نشر خرد جاوید در ایران منتشر شده است.
این سفرنامه که قبلا توسط انتشارات زریاب کابل با مسئولیت شخص نویسنده (منوچهر فرادیس) در زمستان ۱۳۹۳ خورشیدی در ۱۴۰ صفحه و ۵ فصل منتشر شده بود.
آسهمایی کوهی در غرب شهر کابل است که نویسنده با این سفر و سفرنامه آن را به دماوند، بلندترین کوه ایران، وصل میکند.
این کتاب در قالب خاطرات و سفرنامه، روایتگر تجربههای نویسنده از مهاجرت، سفرهای فرهنگی و زیست میان دو سرزمین خراسانافغانستان و ایران است.
«از اسهمایی تا دماوند» به موضوعاتی چون مهاجرت، هویت، فرهنگ و تعاملات میانفرهنگی میپردازد.
نویسنده با نگاهی انتقادی و گاه طنزآمیز، تجربههای خود را از مواجهه با ساختارهای اداری، جامعهٔ میزبان، و فضای فرهنگی ایران روایت میکند.
این اثر تصویری از زیست مهاجرانه، دلتنگیها، امیدها و چالشهای فردی و جمعی را ارائه میدهد و در عین حال به موضوعات کلانتری چون مرزهای هویتی و فرهنگی در منطقهٔ پارسیزبان میپردازد.
کتاب با معرفی نویسنده و پیشینهٔ خانوادگی او آغاز میشود و سپس به روایت نخستین سفر فرهنگیاش به ایران میپردازد.
نویسنده از دعوت به یک سفر فرهنگی و سیاحتی به ایران میگوید و مراحل دریافت گذرنامه و روادید را با جزئیات و طنز روایت میکند.
او از نگرانیها و تصوراتش دربارهٔ ایران و برخوردهای احتمالی با جامعهٔ میزبان سخن میگوید و سپس وارد روایت سفر میشود: از فرودگاه کابل تا مشهد و تهران، از قم تا اصفهان و دیگر شهرها.
در هر بخش، نویسنده تجربههای خود را از مواجهه با مردم، مسئولان، رانندگان تاکسی، کتابفروشیها و فضاهای شهری بازگو میکند. دغدغههای هویتی، احساس بیگانهگی یا نزدیکی، خاطرات دوران کودکی و نوجوانی، و مقایسهٔ زندگی در خراسانافغانستان، پاکستان و ایران در سراسر کتاب حضور دارد. نویسنده با نگاهی انتقادی به ساختارهای اجتماعی و فرهنگی هر دو کشور مینگرد و در عین حال از پیوندهای عمیق زبانی و فرهنگی میان خراسانافغانستان و ایران سخن میگوید.
روایتها گاه با طنز و گاه با تلخی همراهاند و تجربهٔ مهاجرت، دلتنگی، امید و مواجهه با تفاوتها و شباهتها را به تصویر میکشند.
کتاب در نهایت تصویری چندلایه از زیست مهاجرانه و سفر میان دو سرزمین ارائه میدهد، بیآنکه پایانی قطعی یا نتیجهگیری کلی داشته باشد.