نویسنده: شان ماتیوز
منبع: Middle East Eye
در پی توافق آتش‌بس ۱۲روزه میان ایران و اسرائیل، تهران در اقدامی برای ترمیم زیرساخت‌های دفاعی آسیب‌دیده خود، سیستم‌های دفاع هوایی زمین‌به‌هوا از چین دریافت کرده است.
بر اساس اطلاعات منابع آگاه که با Middle East Eye گفتگو کرده‌اند، این تجهیزات نظامی پس از اجرایی‌شدن آتش‌بس در تاریخ ۲۴ جون، از چین به ایران تحویل داده شده‌اند. هدف از این انتقال، تقویت دوباره توان پدافند هوایی ایران پس از موجی از حملات گسترده هوایی اسرائیل اعلام شده است.
یک مقام عربی، که نخواست نامش فاش شود، اظهار داشت که متحدان عرب آمریکا در جریان کامل این تحرکات تهران هستند. به گفته او، کاخ سفید نیز از روند تقویت سامانه‌های دفاعی ایران مطلع شده است.
جزئیات دقیق درباره تعداد سامانه‌های تحویل‌داده‌شده فاش نشده، اما یکی از مقامات امنیتی منطقه‌ای اعلام کرده که ایران هزینه این تسلیحات را از طریق صادرات نفت به چین پرداخت کرده است. چین به‌عنوان بزرگ‌ترین خریدار نفت خام ایران، سهمی حیاتی در اقتصاد صادراتی این کشور دارد.
بر اساس آمار وزارت اطلاعات انرژی ایالات متحده آمریکا، تا ماه می سال جاری میلادی، بیش از ۹۰ درصد صادرات نفت خام ایران به مقصد چین صورت گرفته است. گزارش‌ها نشان می‌دهند که تهران برای پنهان‌سازی منشأ اصلی نفت، از مسیرهایی چون مالزیا بهره می‌برد.
یکی از مقامات عرب در این زمینه گفته است:
«ایرانی‌ها در عرصه تجارت، بسیار خلاقانه عمل می‌کنند.»
در حالی‌که این تحول در حال رخ دادن است، قرار است نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، و رئیس‌جمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ، طی دیداری در واشنگتن، درباره برنامه هسته‌ای ایران و تحرکات نظامی اخیر این کشور رایزنی کنند. تلاش Middle East Eye برای دریافت واکنش رسمی از کاخ سفید، تا زمان انتشار این گزارش بی‌پاسخ مانده است..
تحویل اخیر سامانه‌های پدافندی، نشانه‌ای آشکار از افزایش عمق روابط امنیتی و نظامی میان ایران و چین تلقی می‌شود. این در حالی است که در جریان درگیری‌های اخیر، هر دو کشور چین و روسیه از موضع‌گیری آشکار یا حمایت علنی از تهران خودداری کردند.
در حملات هوایی گسترده اسرائیل، زیرساخت‌های حیاتی دفاعی ایران هدف قرار گرفت و چندین مقام نظامی بلندپایه و دانشمند ایرانی کشته شدند. با این حال، ایران نیز با شلیک موشک‌های بالستیک، اهدافی را در تل‌آویو و حیفا مورد اصابت قرار داد؛ حملاتی که سرانجام به توقف درگیری و برقراری آتش‌بس انجامید.
روابط نظامی تهران و پکن به دهه‌ها پیش بازمی‌گردد. در جریان جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰، ایران با واسطه کوریای شمالی، موشک‌های کروز HY-2 چینی را دریافت کرد. این موشک‌ها در حملات به کویت و یک نفت‌کش آمریکایی در چارچوب «جنگ نفت‌کش‌ها» استفاده شدند.
همچنین در سال ۲۰۱۰ گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر انتقال سامانه‌های دفاعی HQ-9 از سوی چین به ایران.
ایران در حال حاضر از سامانه S-300 ساخت روسیه به‌عنوان بخشی از شبکه دفاع هوایی خود استفاده می‌کند. این سامانه توانایی هدف‌گیری طیاره‌ها، پهپادها و موشک‌های بالستیک را دارد.
همچنین سامانه‌های بومی چون خُرَّدَاد و باور-۳۷۳ در زرادخانه دفاعی این کشور حضور دارند. با این وجود، تحلیل‌گران معتقدند این سامانه‌ها در برابر جنگنده‌های رادارگریز آمریکایی مانند F-35 کارایی محدودی دارند—جنگنده‌ای که اسرائیل از آن در حملات اخیر بهره گرفت. این در حالی است که چین پیش‌تر سامانه‌های HQ-9 و HQ-16 را به کشورهایی چون پاکستان و مصر نیز صادر کرده است.
