در یک اقدامی جنجال برانگیز، هدایتالله بدری، سرپرست وزارت معادن و نفت گروه طالبان، به همراه هیئتی از مقامهای این گروه، با موترهای خود وارد محوطه تاریخی و ثبتشده جهانی میدان نقش جهان در اصفهان شدند. این اقدام در حالی صورت گرفت که طبق ضوابط صریح یونسکو، ورود هرگونه وسیله نقلیه موتوری به عرصههای ثبت جهانی ممنوع است.
انتشار تصاویر این حضور غیرمجاز، واکنشهای تند فعالان و کارشناسان میراث فرهنگی را در پی داشت. بسیاری آن را نقض آشکار قوانین بینالمللی حفاظت از میراث جهانی دانسته و هشدار دادهاند که چنین اقداماتی میتواند به عادیسازی تردد موترها در این اثر ارزشمند منجر شود.
میدان نقش جهان، یکی از نمادینترین آثار تاریخی ایران و از مهمترین جاذبههای ثبتشده در فهرست میراث جهانی یونسکو، با خطراتی چون فرونشست زمین و لرزش ناشی از تردد وسایط روبروست. روزنامه “پیامما” در گزارشی این اقدام را “بدعتی خطرناک” خوانده و تأکید کرده است که این ورود رسمی، نهتنها به حریم فیزیکی اثر آسیب زده، بلکه حرمت ضوابط حفاظتی را نیز شکسته است.
اکنون این پرسش جدی در میان کارشناسان مطرح است که آیا ملاحظات دیپلماتیک میتواند جایگزین قوانین الزامآور حفاظت از میراث فرهنگی شود؟ ورود موترهای گروه طالبان به عرصه ممنوعه نقش جهان ممکن است با پیامدهایی جدی در سطح بینالمللی همراه شود؛ از جمله بررسی مجدد پرونده ثبت جهانی این میدان در یونسکو، تضعیف جایگاه تاریخی آن، و تأثیر منفی بر صنعت گردشگری شهر اصفهان.
این در حالی است که در پایان، این رویداد بهعنوان هشداری جدی برای لزوم رعایت دقیقتر ضوابط بینالمللی در حفاظت از میراث فرهنگی جهانی و اهمیت نظارت مستمر بر اجرای این قوانین مطرح میشود.