شهر کابل، پایتخت خراسانافغانستان که در آن بیش از شش میلیون نفر زندگی میکند. به عنوان بزرگترین شهر در این کشور شناخته میشود. که یک از مشکلات عمده در این شهر ترافیک سنگین میباشد. که در سرای شمالی گوشه این شهر به دلیل این که مسیر ۱۲ استان کشور و ۷ شهرستان شمال کابل به شمول کشورهای آسیایی میانه از آن میگذرد یک از منطقهی شلوغی و با ترافیک سنگین میباشد که در این منطقه شهر، عبارت «کوتل، عکس آمرصاحب» از حنجرهی کودکان و دریوران به گوش عابرین همیشه طنین انداز است.
در شمال پایتخت و بر فراز کوتل خیرخانه، تصویری بزرگ از احمدشاه مسعود، قهرمان ملی خراسانافغانستان، سالها در نظام جمهوریت که بر فراز شاهراه کابل – شمال نصب بود؛ تصویری که برای هزاران تن از باشندگان کابل، آن زمان یک بنر یا یادبود نبود، بلکه این عکس به نماد هویت، ایستادگی و پیوند عاطفی مردم با یکی از چهرههای تأثیرگذار تاریخ معاصر کشور بدل شده است.
این مکان(سرخکوتل خیرخانه) در میان مردم با نام «کوتل عکس آمرصاحب» شناخته میشود؛ عنوانی که نه توسط دولت و نهادهای رسمی، بلکه از دل باور عمومی و استفاده روزمره جامعه برخاسته است. مسافران مسیر شمال کابل، بهویژه از مبدا سرای شمالی، هر روزه شاهد تکرار این نام از زبان رانندگان و کودکاناند؛ نشانی که بهصورت غیررسمی در حافظه جمعی شهروندان نهادینه شده است.
با آنکه بنر یادبود از مسعود، با دو باره مسلط شدن گروه طالبان بر خراسانافغانستان، مدت نزدیک به چهار سال میشود که از آن خبر نیست و از دید بسیاری از مردم، این اقدام نمادی از حفظ اندیشه، میراث و مبارزات او محسوب میشود.
مسعود، فرمانده جبهه مقاومت ملی علیه اشغال خارجی و حکومت گروه طالبان در دهه هفتاد خورشیدی، بهعنوان یکی از چهرههای شاخص تاریخ معاصر خراسانافغانستان شناخته میشود. بسیاری از ناظران و مورخان، او را تجسمی از رهبری مردمی، شجاعت نظامی، و بینش استراتژیک در پیچیدهترین بحرانهای کشور میدانند.
تحلیلگران اجتماعی معتقدند که نامگذاری خودجوش این نقطه، بازتابی از علاقه، وفاداری و احترام عمیق جامعه به شخصیتی است که به باور آنها، در سختترین دوران، به مردم امید بخشید. به گفته یکی از باشندگان کوتل خیرخانه کابل: «هیچ حکومتی اینجا را نامگذاری نکرده، اما مردم خود تصمیم گرفتهاند که این نقطه شهر کابل، نام اش کوتل عکس آمرصاحب باشد.»
مفهوم «قهرمان ملی» برای بسیاری از شهروندان، با تصویر مسعود پیوند خورده است. شماری او را نهفقط یک رهبر نظامی، بلکه یک مکتب فکری میدانند که بر آزادی، کرامت انسانی، عدالت اجتماعی و ایستادگی در برابر استبداد تأکید داشت.
با توجه به حضور روزافزون مردم در مسیر حفظ اندیشه مسعود، ناظران باور دارند که «کوتل عکس آمرصاحب» با وجود حاکمیت گروه طالبان و نبود عکس آن در این منطقه شهر کابل، همچنان جایگاهی ویژه در میان مردم دارد و این نام در نسلهای بعدی، نسل اندر نسل باقی خواهد ماند.