گردآوری: مانی فرهمند
نیروهای ضد اسد در سوریه شامل گروه‌های مختلفی هستند که علیه رژیم بشار اسد می‌جنگند. برخی از این گروه‌ها عبارتند از:
۱. ارتش آزاد سوریه FSA این گروه در ابتدا توسط سرهنگ ریاض اسعد و تعدادی از افسران ارتش سوریه که به نیروهای مخالف پیوستند، تشکیل شد. ارتش آزاد سوریه به دنبال برکناری اسد و ایجاد یک جمهوری دموکراتیک و چندحزبی در سوریه است.
۲. جبهه النصره: این گروه ابتدا به عنوان شاخه‌ای از القاعده در سوریه شناخته می‌شد، اما بعدها به هیئت تحریر الشام تغییر نام داد. این گروه برای ایجاد یک حکومت اسلامی می‌جنگد. رهبر این گروه ابو محمد الجولانیه.
۳. هیئت تحریر الشام HTS پس از جدایی از القاعده، این گروه تبدیل به یکی از قوی‌ترین نیروهای مخالف اسد شده و کنترل بخش‌هایی از ادلب را در دست دارد.
گروه تحریر الشام HTS مستقیماً از ادغام جبهه النصره با چندین گروه دیگر در سال ۲۰۱۷ تشکیل شد. در زیر به ارتباط این دو گروه اشاره می‌کنیم:
- تشکیل و ادغام:
هیئت تحریر الشام در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۷ به عنوان نتیجه ادغام چندین گروه شورشی سلفی شامل جبهه فتح الشام (که پیشتر جبهه النصره نام داشت) با گروه‌های دیگری مانند جیش الاحرار، جبهه انصارالدین، جیش السنه، لواء الحق، و جنبش نورالدین زنکی تشکیل شد.
پیشینه جبهه النصره:
جبهه النصره در ابتدا شاخه القاعده در سوریه بود که در سال ۲۰۱۲ تأسیس شد. این گروه در سال ۲۰۱۶ نام خود را به جبهه فتح الشام تغییر داد با هدف نشان دادن جدایی از القاعده، هرچند این تغییر نام بیشتر به عنوان یک حرکت تبلیغاتی دیده شد.
رهبری:
ابومحمد جولانی، رهبر سابق جبهه النصره، به عنوان رهبر هیئت تحریر الشام ادامه داد. این نشان می‌دهد که رهبری و ساختار اصلی از جبهه النصره به تحریر الشام منتقل شده است.
ایدئولوژی و اهداف:
تحریر الشام همان اهداف جبهه النصره را دنبال می‌کند، که شامل براندازی حکومت بشار اسد و ایجاد یک حکومت اسلامی تحت حاکمیت شریعت است.
دیدگاه بین‌المللی:
با وجود تغییر نام‌ها و ساختارها، بسیاری از جوامع بین‌المللی همچنان تحریر الشام را به عنوان یک سازمان تروریستی با ریشه‌های مستقیم از القاعده (از طریق جبهه النصره) در نظر می‌گیرند.
بنابراین، ارتباط تحریر الشام با جبهه النصره به نحوی است که تحریر الشام به عنوان یک تکامل و گسترش از جبهه النصره شناخته می‌شود، با حفظ رهبری و اهداف اصلی، اما با تغییراتی در نام و ساختار سازمانی برای اهداف تاکتیکی و راهبردی.
۴. نیروهای دموکراتیک سوریه SDF این ائتلاف به رهبری کردها و شامل گروه‌های مختلف قومی و عربی است. هدف اصلی آن‌ها مبارزه با داعش بوده، ولی همچنین در برابر اسد نیز فعالیت داشته‌اند. رهبر این گروه فرهاد عبدی شاهین معروف به مظلوم عبدی از کورد های سوریه ست و در کوبانی متولد شده.
۵. جیش الاسلام: این گروه از نیروهای اسلام‌گرای سنی تشکیل شده و در مناطقی مثل غوطه شرقی فعال بوده است. رهبر این گروه زهران اَلوش نام داره.
با وجود همکاری‌های نظامی، این دو جیش السلام و تحریرالشام، از نظر ایدئولوژیک و سیاسی تفاوت‌های قابل توجهیبا هم دارند. جیش السلام بیشتر به عنوان یک گروه اسلام‌گرا با گرایش‌های ملی‌گرایانه شناخته می‌شود و از حمایت برخی کشورهای منطقه‌ای برخوردار است. در مقابل، تحریر الشام با ریشه‌های سلفی جهادی خود و ارتباط سابق با القاعده، اهداف و رویکردهای متفاوتی داشت.
