امیر حسین عالمی

تاریخچه

تاریخچه کنگره وین: قبل از این که بدانیم که کنگره وین چیست و چی پیامدهای داشت ابتدا باید تاریخچه شکل گیری آنرا بداینم. اگر دقیق بینگرم ریشه شکل گیری کنگره وین بر میگردد به انقلاب کبیر فرانسه. انقلاب کبیر فرانسه در سال ۱۷۸۹ میلادی رخ داد باعث تحولات بزرگ در سطح اروپا شد.

مهمترین عوامل شکل گیری انقلاب فرانسه عبارت است از:

۱:بحران مالی در نتیجه وضع مالیات سنگین بالای مردم توسط لوی چهارده.

۲:نا رضایتی مردم فرانسه از خرچ های گزاف توسط اشراف.

۳:وقوع بحران کشاورزی توام با زمستان سرد در سال ۱۷۸۹.

بعد از انقلاب کبیر فرانسه ابتدا حکومت مشروطه بعدا حکومت جمهوری و بلاخره ناپلیون در سال ۱۸۰۴ خود را امپراطور فرانسه اعلان کرد. بعد از اقلاب فرانسه در سال ۱۸۰۰ ناپلیون ابتدا ریس جمهور فرانسه بعدا خود را امپراطوری فرانسه اعلان کرد.

روی کار آمدن پناپارت:پناپارت زمان که از مصر و ایتالیا برگشت با قدرت کاریزماتیک که داشت توانست خود را در سال ۱۸۰۰ ریس جمهور فرانسه بعدا در سال ۱۸۰۴ خود را امپراطوری فرانسه اعلان کند.پناپارت به خاطر قدرت گیری خود دست به یک سلسله اقدامات در داخلی و خارجی فرانسه زد.این اقدامات پناپارت باعث گسترش قدرت فرانسه در سطح اروپا شد که در نتیجه نگرانی قدرت های بزرگ اروپا مانند انگلستان را برانگیخت و باعث شد این قدرت ها در قالب اتحادیه هفتم علیه فرانسه اقدام کند.

زوال قدرت ناپلیون:در نتیجه پیروزی های متعدد و پی در پی کشور فرانسه به رهبری ناپلیون کشور های اروپای دست به اقدامات علیه فرانسه زدند و خواستن تا از قدرت گیری فرانسه در قالب اتحادیه هفتم جلوگیری کنند.

مهمترین عوامل که باعث از بین رفتن قدرت ناپلیون شد:

۱:وضع مالیات سنگین بالای مردم.

۲:جنگ های بی پایان و خسته کننده.

۳:اتخاذ سیاست های نا مطلوب پناپارت مانند توقیف پاپ هفتم.

۴:شکست برزگ فرانسه در جنگ با روسیه و پروس.

۵:شکل گیری اتحادیه هفتم به رهبری امپراطوری مقدس.

به این ترتیب ناپلیون در سال ۱۸۱۴ شکست خورد و به اساس معاهده فوتن بلو لقب امپراطور از وی سلب شد و به جزیره آلب تبعید شد ناپلیون دوباره در طی حکومت صد روزه خواست که قدرت فرانسه را دوباره به دست بیاورد ولی دروباره شکست خورد و به اساس معاهده دوم پاریس به جزیره هلن تبعید شد و فرانسه به پرداخت غرامت جنگی برای اروپایی متهم شد.

تحولات مهم بعد ناپلیون در فرانسه:

۱:شکست آرمان فرانسویان در جهت ایجاد یک امپراطوری بزرگ.

۲:برگشت موازینه قوا در اروپا در قالب کنگره وین.

۳:شکل گیری فکر آزادی خواهی در اروپا.

۴:شکل گیری نظام جدید در اروپا قالب کنگره وین و تدوام اصول آن در حدود صد سال یعنی تا سال ۱۹۱۴

کنگره وین و اهمیت آن در روابط بین الملل

نقش انقلاب کبیر فرانسه در شکل گیری کنگره وین: انقلاب کبیر فرانسه برعلاوه آزادی های اجتماعی و فردی فرزند بنام ناپلیون پناپارت را در دامن خود پرورش داد.ناپلیون شخص متفکر و نظامی بود که کشور فرانسه را در بین سال های ۱۸۰۰ تا ۱۸۱۴ به یکی از قدرت های بزرگ در سطح اروپا مبدل کرد اما در نتیجه قدرت گیری های فرانسه دولت های بزرگ اروپا با هم دیگر متحد شده و فرانسه را در قالب کنگره وین به یک قدرت ضعیف در اروپا مبدل کردند.

کنگره وین (۱۸۱۵) و پیامدهای آن

تشکیل کنگره وین(۱۸۱۵):ابتدا بخاطر آن را کنگره می گویند که هدف اصلی کشور های اروپایی تضعیف فرانسه و تقسیم مستعمرات آن بود و وین بخاطر می گویند که به اساس صلح وستفالیا هر معاهده و یا گرد همایی به اساس همان جای مسما می گردد که در آنجا برگزار شده باشد به همین دلیل این کنگره در شهر وین پایتخت اتریش فعلی برگزار شده بود بنا‌ً آنرا بنام کنگره وین یاد میکند.

برگزاری کنگره وین:کنگره وین متشکل از دو کنگره دیگر به نام های فوتن بلو و پاریس میباشد که در اکتبر ۱۸۱۴ آغاز و در ژون ۱۸۱۵ خاتمه پیدا کرد.

علل شکل گیری کنگره وین: در کنگره وین تصمیمات اصلی بدست چهار قدرت بزرگ چون انگلستان٬ روسیه٬ اتریش و پروس بود و دیگر کشور ها نقش تماشاچی را در این کنگره ایفا میکردند همچنان در این کنگره نماینده گان تمام دولت ها به استسنایی امپراطوری عثمانی شرکت داشتند. علل اصلی شکل گیری کنگره وین تقسیم و تصرف مستعمرات فرانسه و جلوگیری از آرمان بزرگ فرانسویان در جهت یک امپراطوری بزرگ بود.

اهداف قدرت های بزرگ در کنگره وین: چون تمام تسمیمات را در کنگره وین چهار قدرت بزرگ در دست داشتند اهداف آن ها را به طور جداگانه مورد برسی قرار می دهیم.

هدف انگلستان در کنگره وین:

۱: مهمترین هدف انگلستان در کنگره وین توسعه و حفظ قدرت دریایی اش بود.

۲: جلوگیری از تشکیل دولت واحد بنام المان در اروپا.

۳: تضعیف فرانسه از طریق کشف مستعمرات اش.

هدف روسیه در کنگره وین: مهمترین هدف روسیه در کنگره وین نفوز آن در حوزه بالکان بخاطر مقابله با امپراطوری عثمانی بود.

هدف اتریش در کنگره وین: مهمترین هدف اتریش در کنگره وین افزایش نفوز اش به شهزاده نشین های المان بود.

هدف مشترک تمام قدرت های بزرگ در کنگره وین: هدف اصلی تمام قدرت های بزرگ در کنگره وین تضعیف و به انزوا نشاندن فرانسه و کسب مستعمرات این کشور بود.

مهمترین تواقفات کنگره وین

۱: تقسیم لهستان مستعمری فرانسه میان روسیه پروس و اتریش.

۲: رسیدن پروس به تصرفات اش قبل از جنگ های ناپلیون.

۳: به رسمیت شناختن استقلال سویس از طرف قدرت های بزرگ.

۴: دست یافتن ایتالیا به متصرفات اش قبل از جنگ های ناپلیون.

۵: اتریش هم به بخش های از سرزمین های ایتالیا که قبلا از دست داد بود دست پیدا کرد.

۶: کشور نروژ و سوید تحت یک کشور واحد.

۷: شکل گیری ۴۸ ایلات المانی زبان به رهبری اتریش.

اثار و پیامد های کنگره وین

مهمترین پیامد کنگره وین شکل گیری موازینه قواه و تبع آن دست یافتن به یک صلح صد ساله در اروپا بود.

کنگره وین و صلح صد ساله در اروپا

در نتیجه انقلاب فرانسه درسال ۱۷۸۹ و روی کار آمدن ناپلیون در سال ۱۸۰۰ فرانسه به یکی از قدرت های بزرگ در سطح اروپا مبدل شد و به همین دلیل قدرت مند شدن فرانسه باعث نگرانی کشور های اروپایی مانند انگلستان شد در نتیجه این کشور ها در قالب کنگره وین خاصتاری تضعیف فرانسه شدند. در ابتدا هدف اصلی این کشور ها کشف مستعمرات فرانسه بود ولی این کنگره باعث شد تا یک صلح صد ساله (۱۸۱۴ تا ۱۹۱۴ ) در اروپا شد و دلیل اصلی آن این بود که کشور های اروپایی مخصوصا چهار قدرت بزرگ خود را مکلف به رعایت اصول این کنگره می دانستند.

کشور های اروپایی مخصوصا قدرت های بزرگ بخاطر حفظ موازینه قواه و جلوگیری از تجاوزات در خاک یک دیگر و جلوگیری از تشکیل کشور واحد بنام المان مکلف و مجبور به رعایت اصول این کنگره بودند.

باوجود موجودیت اصول کنگره وین قدرت های بزرگ اروپا مانند روسیه و اتریش با همدیگر در اختلاف بودند ولی حق پایمال کردن اصول این کنگره را نداشتند.

اهمیت کنگره وین: کنگره وین مهمترین گرد همایی به خاطر ایجاد یک صلح پایدار در اروپا و برقراری دوباره نظم قواه بین کشور های اروپایی بعد از صلح وستفالیا بود. فاتحان جنگ با توافق در این کنگره نظم جدید را در روابط بین الملل برقرار کرده و به اصول آن قدرت اجرای بخشید.

از جمله اهمیت کنگره وین این است که نظم را که قدرت های بزرگ ایجاد کرده بودن بر پایه دو اصل بود:

۱: ادامه پنچ قطبی قدرت که از پیمان وستفالی ۱۶۴۸ تا جنگ های هفت ساله ۱۷۶۳ شکل گرفته بود در اروپا.

۲: برقراری موازینه قواه که به عنوان یک اصل گریز ناپذیر پزیرفته شده بود.

چناچه که مورخ فرانسوی ژاک دروز در باره اهمیت کنگره وین می نویسد کنگره وین عبارت از علل بود که باعث شد تا اروپا از یک جنگ خسته گی پزیر و طاقت فرسا بعد از صلح وستفالیا به یک صلح متوصل شود.

مهمترین پیامد کنگره وین در قبال تشکیل کشورها:

۱: در نتیجه کنگره وین لهستان از جمله کشور های بود که بین قدرت های بزرگ مانند روسیه ٬اتریش و پروس تقسیم شده و کاملا از بین رفت.

۲: در نتبجه کنگره وین دو سوم سرزمین ساکس که از جمله مستعمری فرانسه بود به پروس داده شد.

۳: در نتیجه کنگره وین کشور جدید در اروپا بنام سویس ظهور کرده و به رسمیت شناخته شد.

۴: در نتیجه کنگره وین شهر روم به پاپ واگزار شد تا بر آن مدیریت کند.

۵: درنتیجه کنگره وین المان به ۴۸ ایالت تقسیم شد.

نتیجه‌گیری

انقلاب کبیر فرانسه که در سال ۱۷۸۹ میلادی به وقوع پیوست تغیرات اساسی را در اروپا به وجود آورد. این انقلاب بستر رشد حکومت مشروطه را در اروپا فراهم کرد در نتیجه قدرت های مطلقه مانند انگلستان که خاهان قدرت مطلقه بودند نمی خاصتند که قدرت شان شکل مشروطه را به خود بیگرد در نتیجه خاهان جلوگیری از گسترش قدرت ناپلیون در فرانسه شدند تا بتوانند از گسترش اندیشه حکومت مشروطه در اروپا جلوگیری کند.

کشور های اروپایی در قالب اتحادیه هفتم٬ اتحاد مقدس و اتحاد پنچگانه گرد هم آمده و علیه فرانسه اقدام کردند و در نتیجه توانستن با سقوط ناپلیون پناپارت فرانسه را به یک انزوای سیاسی بنشانند و به اساس کنگره وین تمام مستعمرات فرانسه را بین خود تقسیم کردند.

کنگره وین هرچند که بخاطر به انزاوا سیاسی نشاندن فرانسه تشکیل شده بود ولی باعث شد که بعضی از کشور ها مانند لهستان که بعد از صلح وستفالیا تشکیل شده بود از بین برود و بعضی از کشور های جدید مانند سوید و نروژ در قالب یک کشور و باعث تشکیل کشور جدید بنام سویس شد. این کنگره بعد از صلح وستفالیا دومین توافق در سطح بین الملل بود که باعث ایجاد یک صلح صد ساله در اروپا شد.

هر چند کشور های اروپایی خود را مکلف به رعایت اصول کنگره وین می دانستن ولی با ظهور کشور های جدید در روابط مانند المان ایتالیا بعد از سال ۱۸۷۱ کشور های قدرت مند در حالتی خیلی اساس قرار گرفتند طوریکه حمله بالای مستعمره یک کشور تمام کشوری های اروپایی را به یک جنگ فراگیر می کشاند به همین دلیل اصول کنگره وین کم کم اعتبار خود را بعد از سال ۱۹۱۰ در روابط بین الملل از دست داد و همین امر باعث شد که جهان در یک حالت اساس قرار گرفته و به سوی یک جنگ فراگیر حرکت کند و به همبن دلیل کشور های مانند المان و چاپان که از جمله کشور های جدید در روابط بین الملل بودند خود را یگانه قدرت در سطح اعلی در روابط بین الملل می دیدند و خود را مکلف به رعایت اصول کنگره وین نمیدیدند و همین امر موجب آغاز یک جنگ فرارگیر تحت عنوان جنگ جهانی اول شد که باعث از بین رقتن میلیون ها نفر در سطح بین الملل شد.

فهرست منابع

۱: تاریخ دیپلوماسی و روابط بین الملل(ج.اول)(ص.۵۴ الی ۶۴)

۲: سایت انترنیتی گوگل (دانشنامه آزاد ویکی پدیا)

۳: معاهدات بین المللی (ج.اول)(ص.۸۰ الی ۹۳)