نویسنده: مانی فرهمند
مقدمه
سهیل شاهین، رئیس دفتر سیاسی گروه طالبان در قطر در گفتگو با اسپوتنیک اذعان داشت که: در ۲۰ سال حضور امریکا در خراسان/افغانستان داعش به وجود آمد و مردم خراسان/افغانستان کشته شد. او درباره واقعه هفت اکتوبر (حمله امریکا به خراسان/افغانستان)، گفت: سال ۲۰۰۱ امریکا و متحدین‌شان یعنی ناتو بالای خراسان/افغانستان تجاوز کردند درحالیکه هیچ افغانی در حادثه ۱۱ سپتمبر دست نداشت. در طول بیست سال اشغال خراسان/افغانستان زنان، اطفال و موسفیدان را کشتند. آنها کسانی بودند که حتی نه با امریکا و نه با نام تروریزم آشنا بودند. مردم عادی قریه جات بودند.
به گفته شاهین، این تجاوز خارجی به خراسان/افغانستان بحران کشت مواد مخدر و مهاجرت را در خراسان/افغانستان ایجاد کرد.
به باور وی با حضور ائتلاف ناتو در خراسان/افغانستان امنیت خراسان/افغانستان روز به روز خراب شد.گروه داعش در این دوره به وجود آمد: اما به برکت قربانی مردم خراسان/افغانستان تحت رهبری گروه طالبان امریکا و متحدان‌شان در خراسان/افغانستان ناکام شدند.
او گفت که فعلا گروه طالبان به این متمرکز هستند که روابط مثبت با سایر کشورها داشته باشند خصوصآ کشورهای همسایه و‌همجوار.
رابطه داعش و گروه طالبان
رابطه میان گروه طالبان و داعش پیچیده و چندوجهی است و شامل تعاملات متنوعی از رقابت و درگیری تا برخی هم‌پیمانی‌ها می‌شود. برای درک این رابطه، می‌توان آن را در چند بخش بررسی کرد:
۱. تاریخچه و شکل‌گیری: گروه طالبان: این گروه در دهه ۱۹۹۰ در خراسان/افغانستان شکل گرفت و هدف آن برقراری یک حکومت اسلامی بر اساس تفسیر خاصی از شریعت بود. گروه طالبان در سال ۱۹۹۶ قدرت را در خراسان/افغانستان به دست گرفت و تا ۲۰۰۱ در آنجا حکومت کرد. و داعش: گروه داعش (دولت اسلامی) در سال ۲۰۱۴ در عراق و سوریه اعلام موجودیت کرد و به‌سرعت به یکی از گروه‌های تروریستی مهم تبدیل شد. این گروه به دنبال تشکیل خلافت اسلامی در مناطق وسیعی از خاورمیانه بود.
۲. تفاوت‌های ایدئولوژیک: ایدئولوژی: گروه طالبان به دنبال ایجاد حکومت اسلامی در خراسان/افغانستان بر اساس اصول فقهی خود است، در حالی که داعش به دنبال گسترش خلافت اسلامی در سطح جهانی و تحمیل تفسیر بسیار افراطی‌تری از اسلام است.
اهداف: در حالی که گروه طالبان بیشتر بر روی مسائل داخلی خراسان/افغانستان تمرکز دارد، داعش به دنبال درگیری‌های جهانی و تسلط بر قلمروهای بیشتر است.
۳. رقابت و درگیری: رقابت برای نفوذ: با ظهور داعش در خراسان/افغانستان در اوایل سال ۲۰۱۵، گروه طالبان و داعش به رقابت برای جذب نیرو و کنترل مناطق مختلف پرداختند. داعش به سرعت توانست تعدادی از اعضای گروه طالبان را جذب کند و در مناطقی مانند ننگرهار و کنر فعالیت خود را آغاز کرد.
درگیری‌های مسلحانه: این دو گروه در چندین مورد به درگیری‌های مستقیم پرداخته‌اند. گروه طالبان به دنبال برقراری حاکمیت خود در خراسان/افغانستان است و هر نوع فعالیت داعش را تهدیدی برای این حاکمیت می‌داند.
۴. نقاط قوت و ضعف: گروه طالبان: این گروه از حمایت محلی و برخی از قبایل افغانی برخوردار است و توانسته است به‌طور مؤثری در ساختار سیاسی و اجتماعی خراسان/افغانستان نفوذ کند.
داعش: با وجود اینکه داعش از لحاظ تبلیغاتی و توانایی‌های نظامی توانسته است توجه جهانی را جلب کند، اما به دلیل محدودیت‌های جغرافیایی و عدم حمایت محلی، در خراسان/افغانستان با چالش‌هایی مواجه است.
۵. تعاون و هم‌پیمانی: جنگ مشترک: در برخی موارد، هر دو گروه ممکن است در برابر دشمنان مشترک مانند نیروهای دولتی خراسان/افغانستان و نیروهای بین‌المللی همکاری کنند. اما این نوع همکاری به‌طور موقت و به‌دلیل شرایط خاصی اتفاق می‌افتد.
استفاده از منابع: هر دو گروه به‌طور همزمان از نارضایتی‌های اجتماعی و اقتصادی مردم استفاده می‌کنند تا نفوذ خود را تقویت کنند.
۶. نتایج و چشم‌انداز: عدم ثبات: رقابت و درگیری میان گروه طالبان و داعش میتواند به عدم ثبات بیشتر در خراسان/افغانستان منجر شود و زمینه‌ساز ناآرامی‌های جدیدی در آینده باشد.
تأثیر بر سیاست‌های جهانی: روابط میان این دو گروه بر سیاست‌های کشورهای منطقه و قدرت‌های جهانی تأثیرگذار است. تهدید داعش میتواند به چالش‌های جدیدی برای گروه طالبان تبدیل شود و به نارضایتی‌های اجتماعی دامن بزند.
در نهایت، رابطه میان گروه طالبان و داعش در حال حاضر به‌عنوان یک رقابت تنگاتنگ در عرصه قدرت و نفوذ در خراسان/افغانستان تعریف می‌شود، اما ممکن است در آینده تحت تأثیر تحولات جدید، تغییر کند.
احتمال جدی شدن فعالیت داعش
تا وقتی داعش خراسان به منافع امریکا کار نگیرد، امریکا بر ضدش اقدام نخواهد کرد
سخنگوی وزارت دفاع ایالات متحده امریکا گفته است که اگر امریکا “تهدید قریب الوقوع” از سوی داعش خراسان احساس کند، به آن حمله خواهد کرد.
جنرال پاتریک رایدر، سخنگوی وزارت دفاع ایالات متحده امریکا (پنتاگون) در یک نشست خبری در ماه اگست گفته است که در صورت مشاهده تهدیدهای قریب الوقوع از سوی شاخه ولایت خراسان گروه دولت اسلامی (داعش)، ایالات متحده امریکا به این گروه حمله خواهد کرد. وی همچنان خاطر نشان ساخت که داعش خراسان در حال رشد بوده و این یک هشدار برای امریکا می باشد، اما این یک تهدید فوری علیه منافع ایالات متحده امریکا نمی باشد. جنرال رایدر که در دفاع از ادامه حضور نیروهای امریکایی در عراق صحبت میکرد، به خراسان/افغانستان اشاره نموده افزود: اگر فشاری بر داعش نباشد، این گروه میتواند دوباره رشد نماید.
در طول یکسال گذشته گروه داعش حملات مرگباری را در کشورهای ایران، پاکستان و روسیه انجام داده است که این موضوع باعث شده تا منتقدان نحوه خروج نیروهای امریکایی از خراسان/افغانستان تاکید کنند که داعش در حال سازماندهی حملاتی علیه امریکا و دیگر کشورهای از خاک خراسان/افغانستان می باشد.
این در حالیست که گروه طالبان با رد ادعای حضور داعش در خراسان/افغانستان همواره تاکید داشته است که گروه داعش در خراسان/افغانستان سرکوب شدهد و تهدیدی برای امنیت کشورهای منطقه و جهان از خاک خراسان/افغانستان محسوب نمی شود.
این در حالیست که اخیرا آصف درانی، نماینده ویژه پاکستان در امور خراسان/افغانستان در خصوص فعالیت گروه های تروریستی در خراسان/افغانستان هشدار داده گفت که ممکن است جهان یکبار دیگر شاهد حمله ۱۱ سپتمبر با منشاء خراسان/افغانستان باشد.
